Zelfbewustzijn gaat over oprecht zijn, oprecht zijn naar jezelf en voor jezelf kiezen als dat er op
dat moment toe doet. Hoe moeilijk het ook is, want vaak raak je anderen. In de zorg zijn we gewend geraakt om alles voor anderen te doen, voor patiënten of bewoners om te helpen, want daarvoor ben je de zorg in gegaan. Betekenis geven aan het leven van mensen op welke manier en op welke wijze dan ook.

De vraag is echter; ben jij je bewust genoeg van jezelf? Van de manier waarop je werkt, je uit en
zorgt voor jezelf? Welke energie straal jij uit en hoe reageren patiënten en collega’s daarop? Met
welke waarden en normen ben jij grootgebracht of wie of wat heeft jou geïnspireerd?
Mensen die de zorg ingaan hebben een gemeenschappelijke deler, ze willen betekenis geven
aan het leven van mensen en mensen in de zorg willen graag leren en ontwikkelen. Als er één
beroepsgroep is die flexibel, nieuwsgierig, leergierig en oplossingsgericht is dan is dat bij uitstek
de zorgprofessional!

En omdat we in de zorg vaak begaan zijn met de ander zijn we geneigd om over eigen grenzen te gaan. Te redderen. En we willen er staan voor collega’s, elkaar helpen en waar nodig; inspringen, diensten overnemen en extra werken, want ja de patiënten hebben nu eenmaal wel
zorg nodig. Zeker vandaag de dag, waarin de tekorten hoog oplopen. Ik herken het als geen ander en toch is het belangrijk om daar eens bij stil te staan.

De eerste vraag is dan ook wat zijn jouw drijfveren om te werken in de zorg? En de tweede
welke invloeden neem jij mee in je werk uit jouw leven, je opvoeding, gebeurtenissen of de
manier waarop je bent opgeleid? Dit bepaalt voor een heel groot deel de manier waarop jij in het
leven staat, waarom het jou drijft om te handelen zoals je doet en samen te werken en
samenwerken zoals jij doet. En als laatste durf jij vanuit jouw oprechtheid en gevoel nee te
zeggen? Nee zeggen, omdat het niet goed voor jou is?
Dit is het moment voor medewerkers om uit te vallen in de zorg, dan wel in de ziektewet, dan
wel een andere baan te zoeken. Ze zijn uitgekeken op de zorg, geen carrièremogelijkheden of
andere redenen om maar niet bij zichzelf naar binnen te keren en te onderzoeken wat er echt
aan de hand is met zichzelf.
Ik heb het vaak gezien en zelf ook ervaren, een andere baan in een andere bedrijfstak, omdat
dat beter, mooier, leuker en aantrekkelijker is. Nu ben ik ook van mening dat we al jaren echt
slecht zorgen in de arbeidsvoorwaardelijke sfeer voor medewerkers in de zorg, kleine
contracten en toch veel dagen werken, salaris die nauwelijks marktconform is, slechte planning
en evenwicht in werk en privé. Dat weten we allemaal al heel lang, maar er wordt te weinig mee
gedaan.

Over het algemeen hebben medewerkers een bewuste keuze gemaakt om in de zorg te gaan
werken en het zijn met name de omstandigheden, vaak de werkomgeving waardoor ze
weggaan. Van Human Resource Management (HRM of P&O) vraagt dit om te kijken naar
teamsamenstelling, maar bovenal naar wat drijft mensen en hoe zitten mensen in elkaar en
waardoor zijn zij als mens beïnvloed?

Zeker als mensen in het verzuim belanden of besluiten te vertrekken, wat is de echte reden en
kunnen we mensen nog wel doorgronden? Vaak zitten oordelen en vooroordelen over iemand
ons danig in de weg.

Zijn er oplossingen? Die zijn er zeker, maar dat vraagt om niet in systemen te denken. Niet in
systemen van planning wat kan en wat niet. Dat vergt echte oprechte afstemming in het team,
onderling en in de organisatie. En terug naar vertrouwen in elkaar en de verantwoordelijkheden
en taken daar neerleggen waar het, het beste past.

Want wees eerlijk, als we niet beter werk en privé in balans gaan brengen, wie blijft er dan nog
over? En is het niet zo dat er nu structureel wordt overgewerkt, meer gewerkt dan contracturen
en dat er gestuurd blijft worden op minimale inzet met een maximaal financieel resultaat? Terwijl
iedereen aan het eind van het jaar met een bak aan overuren of vakantie-uren blijft zitten die wel
op moeten, want anders komen ze te vervallen.

Als je al lang in de zorg werkt, dan weet je dat het echt anders kan. Met dezelfde uren betere
afstemming tussen werk en privé, efficiënter werken door juist langere dagen en grotere
contracten? Soms moet je even geholpen worden om anders te denken, buiten wat nu is, want
als je blijft doen wat je altijd deed, dan krijg je wat je altijd kreeg.

Als organisatie nieuwe mogelijkheden creëren in de samenwerking met collega organisaties.
Om de zorg zelf te organiseren is niet heel ingewikkeld, maar om het te verwerken in bestaande
systemen dat is de uitdaging en dan is iedereen geneigd om toch maar de aanpassingen te
doen aan de bestaande structuren van wat we altijd kenden. De oplossingen liggen dichtbij, het
vraagt wel buiten bestaande kaders te denken en soms ook buiten de huidige regels om.