Waarom de apen slimmer zijn dan mensen?
Een filosofisch gesprek over het volgen van je intuïtie en waarom het instinct volgen. Of is het beide gelijk? Ik heb het altijd over intuïtie, als ik iets voel binnenkomen in mijn hart, onderbuik of ik heb terugkerende gedachten dan volg ik dat op. Ik beredeneer het niet, maar laat wel mijn gedachten erover heen gaan wat er binnenkomt om dan vervolgens over te gaan in handelen. Ik heb impulsief handelen soms verward met intuïtie. Een mooi voorbeeld is dat ik ooit een auto kocht, tijdens mijn proefrit was er iets in mijn gevoel dat mij vertelde twijfel. En bij twijfel kan je beter niet doen, maar de bewuste kenmerken die ik zag (weinig kilometers, stoelen zaten goed…) hebben ertoe geleid dat ik direct na de proefrit ja heb gezegd. Mijn kinderen lagen in een deuk, toen ze zagen wat ik had gekocht en vertelde mij dat dit niet de beste aankoop was die ik had gedaan. Ik beweerde het tegendeel natuurlijk. Na drie weken “wist” ik dat het geen goede keuze was geweest, op lange afstanden reed de auto toch niet zo fijn en hij lustte wel wat. Ik had beter kunnen luisteren naar mijn onderbuikgevoel en het stemmetje in mijn hoofd. Mijn ziel had mij wat te vertellen. En bekennen en toegeven was mijn eer te na.
Wat is intuïtie eigenlijk? Het woord intuïtie is afkomstig uit het Latijn en betekent letterlijk ‘innerlijk zien’. Met intuïtie bedoelen de meeste mensen iets anders dan de rationeel denkende geest. Het gaat over stil staan, voelen en spontaan ‘weten’, zonder concreet te beredeneren, dat is een van de vele definities. Belangrijk is dat het uit het niet uit het bewuste brein komt, er is niet een gedachtegang overheen gegaan.
Het gesprek begon met de vraag waarom mensen hun instinct zo weinig volgen. Een instinct is een soort specifiek en aangeboren gedragspatroon, waarbij ervaring of leren geen rol speelt. Het instinct van een organisme is genetisch vastgelegd, waarbij specifieke actiepatronen (stimulus-respons) optreden als een gebonden keten van reflexen. Het gedrag dat je laat zien is de reactie op instinct.
Apen zijn slim en onderzoek had laten zien dat apen maar een keer de confrontatie opzochten en de volgende keren de situatie of de ander vermeed. Mensen zoeken vaak dezelfde situaties op, terwijl ze voelen dat het niet goed is, waarom dan toch de confrontatie opzoeken? Kijk maar eens goed om je heen op dit moment. Mensen zijn bij minst of geringste geraakt en reageren met woede of agressie. De manier waarop jij daarop reageert instinctief maakt of je vecht, vlucht of bevriest. Het is een dierlijke en lichamelijke reactie. Van mensen mag je verwachten dat ze bewust nadenken over hun reactie. Eigenlijk is instinct bedoeld om je uit gevaarlijke situaties te halen en is intuïtie gericht op je ziel.
Grappig dat het gesprek ging over; waarom mensen altijd iedereen aardig moeten vinden, terwijl als je kijkt naar dieren, dan zijn deze heel duidelijk. Mijn hond vindt een andere hond leuk of niet. Of ze snuffelen en spelen, of ze grommen, laten zien wie de baas is, of lopen direct weg. We zijn de oerinstincten als mens kwijt geraakt lijkt het wel en zoeken steeds dezelfde situaties op waarin we bepaald gedrag laten zien. Terwijl intuïtie gaat over innerlijk weten, wat jouw ziel je wil vertellen.
Zou het leven niet rustiger worden als we ons instinct volgen door weg te gaan uit situaties waarvan we voelen dat we beter kunnen weggaan? En wat zou de intuïtie aangeven als je dit leert te volgen en dan er naar handelt? Het einde van het gesprek kwam wel echt neer over het ver weggedreven zijn van de mens van wie hij oorspronkelijk was en welke eigen middelen hij ter beschikking had voor zelfbehoud. Mensen zien weglopen als een nederlaag en zoeken dan opnieuw de confrontatie op. Als je er goed over nadenkt is de mens toch niet zo slim als die zich voordoet en hebben apen het beter voor elkaar om de vrede te bewaren.